EU Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) (2023)

Hoewel er pas sprake is van een voorlopig akkoord op de ‘Verordening tot vaststelling van een mechanisme voor koolstof¬-correctie aan de grens’, zal zo goed als zeker vanaf oktober 2023 het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) in werking treden. Met dit systeem moet bij de import van goederen in de EU voor de CO2-uitstoot betaald worden. Dit betreft de uitstoot die vrijkomt bij de productie van goederen die buiten de EU zijn geproduceerd en naar de EU worden geïmporteerd. Er komt dan een soort toeslag op de invoerrechten. Op 1 oktober 2023 zal de transitiefase intreden (t/m 31 december 2025). Tijdens deze transitiefase zal de Douane informatie verzamelen bij de importeurs (al dan niet via hun aangevers). Na de transitiefase (2026) zal de Douane bewaken dat goederen die vallen onder de CBAM-regelgeving alleen kunnen worden geïmporteerd door geautoriseerde CBAM-aangevers. Daardoor komen er naast de rapportageplicht ook onder meer financiële verplichtingen en moeten importeurs CBAM-certificaten gaan aankopen. Deze aankoopplicht wordt geleidelijk ingevoerd parallel aan de geleidelijke afschaffing van de kosteloze EU ETS-emissierechten.

Importeurs van CBAM-goederen zijn in de transitiefase verplicht te rapporteren aan de EU via de douane. Hierbij moeten zij onder meer de hoeveelheid geïmporteerde CBAM-goederen en de daarbij horende ingebedde emissies uitgedrukt in ton CO2-emissies vermelden, en aangeven of in het land van herkomst al een CO2-prijs geldt. Aanvankelijk zal het CBAM alleen gelden voor een aantal specifieke producten zoals: ijzer en staal, cement, meststoffen, aluminium, elektriciteit en waterstof, en ook voor sommige precursoren en een beperkt aantal downstream-¬producten.

Het gaat om de volgende hoofdstukken van het douanetarief:

• Cement (hoofdstuk 25 van de gecombineerde nomenclatuur (GN))
• Staal en ijzer (hoofdstukken 72 en 73 van de GN)
• Aluminium (hoofdstuk 76 van de GN)
• Elektriciteit (hoofdstuk 27 van de GN)
• Meststoffen (hoofdstukken 28 en 31 van de GN)