De drie heetste hangijzers voor de Europese zeehavens.
Vorige week werd op het havencongres in Valencia een beeld geschetst van alle huidige uitdagingen in de Europese zeehavens. Er werd gesproken over de overkoepelende problemen en de gevolgen hiervan, en hoe verschillende havens hier mee om gaan.
Annaleena Mäkinä (voorzitter van ESPO) benadrukte de belangrijke rol van de havens in de energietransitie. Door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en de sancties die zijn opgelegd voor het importeren van gas en olie komen havens op de voorgrond, en zullen hierbij de wereldwijde energietransitie onderstrepen. Dit kan al op kort termijn door voorraden aan te leggen en gas te leveren, en op langer door over te schakelen op hernieuwbare energie.
Als het aan onze zeehavens ligt zal de energietransitie slagen volgends Mäkina. Echter is er geen kant-en-klare oplossing, en moeten havenautoriteiten samen kijken hoe dit te kunnen verwerkelijken. Daardoor draaide het congres vooral om het op een rijtje krijgen van allerlei informatie en het uitwisselen van ervaring en ideeën.
Hieronder een kort verslag van de drie heetste hangijzers.
- Containertekorten en -ophopingen
Nu China langzaamaan los komt verwachten de Europese havens een “absolute horror show”. Tim Power van het maritieme onderzoek bureau Drewry zegt “het word héél erg druk. Power analyseert de beweging van de containermarkt en voorziet de komende tijd veer problemen.
Door de drukte hebben de schepen te maken met langere wachttijden in de havens. Maar geld er ook een langere wachttijd in de loodsen maar ook voor transport. Het huidige container tekort word nog nijpender voorspeld Power. Dit heeft ook te maken met het personeel tekort, en de ophopende containers die voor Rusland bestemt zijn waar niks mee gedaan kan worden momenteel.
Chinaspecialist Jacob Gunter stemt hier mee in, maar zegt ook “De opstoppingen gaan pas echt beginnen nu China langzaamaan op gang komt” Het is niet alleen Shanghai dat in een lockdown zat, dit is net de stad waar we het meeste uit horen. China in het algemeen worstelt met het op peil houden van productie en consumptie. Hoe vaker en langer lockdowns herhaalt worden hoe groter de impact op de havens wereldwijd.
Op de vraag wanneer de containermarkt weer normaliseert werd er gemeld dat dit lastig is te voorspellen. Er word vanuit gegaan dat dit nog erger word voor dat het verbeterd volgends Power. Wat betreft de vraag i.v.m de huidige tarieven antwoorden de specialiste “Zolang de markt het kan betalen, blijft die het betalen. Ik verwacht dat het transport van containers nog meer gaat kosten. Ook al zijn de verladers nu al ontevreden over het serviceniveau.”
- De energietransitie
Rotterdam en Antwerpen richten zich vooral op de import van waterstof, terwijl Ebsjerg zich weer richt op windenergie. De leden van de ESPO zijn het erover eens dat havens noodzakelijk zijn voor de energietransitie en het terugbrengen van de wereldwijde CO2-uitstoot. Echter is er geen makkelijke opgaven aangezien er geen one-size-fits-all oplossing is zeker niet voor havens.
Jesper Bank CCO van de haven Esbjerg zegt “Een langetermijnvisie is een eerste stap, waarbij windenergie de toekomstige bron is voor hernieuwbare energie in de EU.” De Deense haven legt zich al sinds de jaren ’90 toe op windenergie. Echter is het tegelijkertijd lastig omdat je niet weet of je investeert in een infrastructuur die over een paar jaar achterhaald of overbodig is.
Mark Dijk de managing director van de haven Rotterdam zei “In de keuzes voor wind, waterstof of anderszins moet een havenbedrijf zelf de regie pakken en niet afwachten wat de politiek oplegt. Iedere haven heeft andere sterke punten die historisch zijn ontstaan. Terwijl voor iedereen geldt dat we energieneutraal moeten zijn in 2050. Rotterdam is een fossiele haven, de helft van wat er wordt gedaan, heeft met olie te maken. De haven is dus cruciaal in de transitie en wij kiezen voor waterstof”
Aandachtspunt voor de havens blijft wel bunkercapaciteit. Welke brandstof bied je aan voor de schepen die je bezoeken? Bied je stookolie, diesel, methanol, waterstof, walstroom? Zeker in de transitiejaren vormt dat een dilemma. Als de bunkercapaciteit er niet is, dan komen de schepen ook niet.
- Hoeveel zeggenschap heeft het havenbedrijf?
Uit onderzoek van de ESPO dat eens in de vijf jaar word uitgevoerd blijkt dat in 2022 93% van de haven een aandeelhoudersstructuur heeft. Deze structuur zijn er in verschillende vormen.
Van sommige haven zijn gemeentes, provincies of overheden (mede-)eigenaar, wat het voor havens soms moeilijker maakt om investeringen te doen in de infrastructuur of besluiten te nemen over landuitgiftes.
Opmerkelijk is wel dat momenteel de meeste havens van hun eigen energie zijn voorzien. 2/3de werkt hun eigen energie op door middel van zonne-energie. En dat de meeste havens van hun inkomsten afhankelijk zijn van de heffingen voor het gebruik van de infrastructuur en huuropbrengsten voor de grond.
Tijdens het congres kwam de ESPO met het “Valencia Declaration”. Dit is een oproep aan nationale overheden en aan de EU om de “havenecosystemen” te versterken. In het manifest word gevraagd om financiële en niet-financiële steun in de energietransitie en CO2 reductie. In de investeringsplannen van de EU moeten havens boven aan de lijst komen te staan aldus de ESPO.
Ook moeten havens kunnen rekenen op een wetgevingskader dat het mogelijk maakt zowel plannen voor de korte als lange termijn te maken. Vergunningsprocedures en financieringsprocessen moeten daarom worden versneld, vindt de ESPO.
Bron: NT.nl
