Bemanningsloze containerschepen verschijnen aan de horizon

De Yara Birkeland vaart rustig door de Frier Fjord in het zuiden van Noorwegen en ziet eruit als een gewoon klein schip. Eind dit jaar zal het aantal bemanningsleden aan boord echter worden teruggebracht van vijf naar twee en als alles goed gaat, wordt over twee jaar de brug van het schip verwijderd en is er helemaal geen bemanning meer aan boord. Tot die tijd staat kapitein Svend Ødegård aan het roer van het 80 meter lange schip. Uiteindelijk zal de Yara Birkeland navigeren met behulp van sensoren, waaronder een radar en camera’s, die gegevens doorgeven aan een kunstmatige intelligentie, die obstakels op het water detecteert en classificeert. “We hebben situational awareness – camera’s aan de zijkant, voorkant en achterkant van het schip,” legt de kapitein uit. “Het kan beslissen of het zijn pad moet veranderen omdat er iets in de weg zit.” De taak van de kapitein wordt verplaatst naar de wal, naar een operationeel centrum op meer dan 80 km afstand, waar meerdere schepen tegelijk kunnen worden gevolgd. Indien nodig kunnen mensen ingrijpen door commando’s te sturen om de snelheid en de koers te wijzigen.

De Yara Birkeland, eigendom van kunstmestgigant Yara, vaart al enkele maanden tweemaal per week van de enorme fabriek van het bedrijf bij Porsgrunn naar de haven van Brevik, vervoert tot 100 containers en verzamelt gegevens langs de route van 13 km. “Schepen die langs korte, regelmatige en vaste routes varen bieden goede mogelijkheden om autonome scheepstechnologieën te introduceren”, aldus Sinikka Hartonen, secretaris-generaal van One Sea Association, een samenwerkingsverband van maritieme bedrijven en deskundigen op het gebied van autonomie. De technologieleverancier van het project, Kongsberg, werkt samen met de Noorse kruideniersgroothandel Asko aan nog twee autonome schepen op batterijen in de Oslo Fjord en een vierde, klein containerschip, in de buurt van Ålesund. “Een deel van de technologie bestaat al vele jaren. Dus het is echt samenvoegen”, zegt An-Magritt Ryste, directeur voor next generation shipping bij Kongsberg Maritime. Volgens Ryste is er ook belangstelling voor het gebruik van autonome navigatie in de visserij, passagiersveerboten en militaire vaartuigen.

Autonome navigatietechnologie kan worden toegepast op allerlei soorten scheepvaart, zegt An-Magritt Ryste. Kongsberg maakt al autonome onderwatervoertuigen (AUV’s), die vooral taken in verband met het in kaart brengen van de zeebodem uitvoeren voor klanten op het gebied van offshore-energie, oceaanonderzoek en defensie. Onlangs leverde het bedrijf een onbemand oppervlakteschip (USV) van 8 meter dat visbestanden opspoort, met behulp van akoestische sonars en navigatie door AI, camera’s, radar en GPS. “Ze staan ook onder toezicht van mensen, die kunnen ingrijpen. Maar ze zijn volledig autonoom”, zegt Bjørn Jalving, Kongsbergs Senior Vice President of Technology. Kongsberg heeft de technologie opgeschaald voor grotere schepen. “Uiteindelijk denk ik dat de beperkingen niet technisch zullen zijn, maar een kwestie van veilig en betrouwbaar maken in overeenstemming met de regelgeving en goede zaken voor de exploitanten”, aldus Jalving. Een van de grote voordelen voor rederijen is natuurlijk de kostenbesparing door geen bemanning aan boord te hebben. Eén team kan mogelijk meerdere schepen controleren, zegt Jalving. Bovendien is het voor een bemanning veiliger om aan land te zijn dan op zee.